4 Gün Çalışma Haftası: Dünyadan Örnekler ve Türkiye Perspektifi

Son yıllarda dünya genelinde hızla yayılan bir trend var: Dört günlük çalışma haftası. Pek çok kişi için hayal gibi görünse de, İngiltere'den İzlanda'ya, Amerika'dan Portekiz'e kadar düzinelerce ülkede binlerce çalışan ve yüzlerce şirket bu modeli başarıyla uyguluyor. Peki bu model gerçekten işe yarıyor mu? Türkiye'de uygulanabilir mi?

Dünya genelinde yapılan kapsamlı pilot programların sonuçları, şaşırtıcı derecede olumlu: Şirketlerin %92'si uygulamaya devam etmeye karar veriyor, çalışanların tükenmişlik düzeyi %71 oranında azalıyor ve şaşırtıcı bir şekilde verimlilik artıyor. Bu yazıda, dört günlük çalışma haftasının dünya genelindeki gerçek sonuçlarını, Türkiye'deki yasal çerçeveyi ve kurumunuzda nasıl uygulayabileceğinizi inceleyeceğiz.

Bu yazıda neler öğreneceksiniz:

• İngiltere, İzlanda ve diğer ülkelerdeki pilot programların somut verileri
• Dört günlük çalışma haftasının çalışan refahı ve iş performansına etkileri
• Türkiye'deki mevcut iş yasaları ve uygulama senaryoları
• Farklı sektörlerde uygulama stratejileri ve dikkat edilmesi gerekenler

📧 Kurumunuzda Esnek Çalışma Modelleri Nasıl Uygulanır? Modern çalışma modellerini kuruluşunuzda hayata geçirmek için rehberimizi indirin. Ücretsiz İndir →

Dünyadan Örnekler: Gerçek Veriler ve Sonuçlar

İngiltere: Dünyanın En Büyük Pilot Programı

2022 yılının Haziran-Aralık döneminde İngiltere'de gerçekleştirilen ve 4 Day Week Global tarafından koordine edilen pilot program, bugüne kadarki en kapsamlı çalışmalardan biri oldu. 61 şirketten yaklaşık 2.900 çalışanın katıldığı bu programda, çalışanlar haftada 4 gün çalışırken maaşlarının tamamını almaya devam etti.

Programın sonuçları dikkat çekici:

Şirket Kararları:

• %92'si (61 şirketten 56'sı) dört günlük çalışma haftasına devam etmeye karar verdi
• 18 şirket bu değişikliği kalıcı hale getirdi
• Şirketlerin programa verdikleri ortalama puan: 10 üzerinden 7.7

Çalışan Refahı:

• %71 oranında azalan tükenmişlik düzeyi
• %39 oranında azalan stres seviyesi
• Çalışanların %15'i "hiçbir para için" beş günlük düzene geri dönmeyeceklerini belirtti
• %62 artan iş tatmini

İş Sonuçları:

• %65 azalan hastalık izinleri
• %57 azalan çalışan kaybı (işten ayrılma)
• %1.4 artan şirket geliri (veri sağlayan 23 organizasyon için)
• %64 artan genel verimlilik

Autonomy Institute'un detaylı raporuna göre, program süresince şirket gelirlerinin korunması ve hatta artması, iş dünyasındaki en büyük şüpheleri ortadan kaldırdı. 4 Day Week Campaign Direktörü Joe Ryle, bunu "dört günlük çalışma haftası hareketi için büyük bir dönüm noktası" olarak tanımlıyor.

İzlanda: Uzun Vadeli Başarı Hikayesi

2015-2019 yılları arasında İzlanda hükümeti ve Reykjavik Belediyesi tarafından yürütülen iki büyük pilot program, 2.500'den fazla çalışanın (ülkedeki çalışan nüfusun %1'i) katılımıyla gerçekleşti. Bu çalışmalarda, çalışma saati haftada 40 saatten 35-36 saate indirilirken, maaşlar aynı kaldı.

İzlanda Sonuçları:

Verimlilik:

• Çalışma yerlerinin %95'inde verimlilik aynı kaldı veya arttı
• İzlanda, son beş yılda İskandinav ülkeleri arasında en yüksek verimlilik artışını gösterdi
• Eleştirmenlerin "verimlilik düşer" öngörüsü gerçekleşmedi

Çalışan Refahı:

• %87 oranında stres azalması
• %92 oranında gelişen iş-yaşam dengesi
• %89 oranında artan iş tatmini
• "Dramatik" olarak artan genel refah

Toplumsal Etkiler:

• Azalan trafik yoğunluğu
• Artan gönüllülük faaliyetleri
• İyileşen aile ilişkileri, özellikle vardiyalı çalışanlar ve tek ebeveynler için
• Erkeklerin ev işlerine (özellikle yemek ve temizlik) daha fazla katılımı

Uzun Vadeli Etki: Bu pilot programların başarısının ardından, İzlanda'da sendikalar üyelerinin çalışma saatlerinin azaltılması için toplu sözleşmeler müzakere etti. Sonuç olarak, ülkedeki 197.000 kişilik çalışan nüfusundan 170.200 sendika üyesi artık daha kısa çalışma saatleri hakkına sahip veya bunu müzakere edebiliyor.

Diğer Ülkelerden Notlar

Portekiz (2024): 4 Day Week Global'in Portekiz pilot programında, 41 şirketin katılımıyla ilk üç ayda:

• %19 azalan iş yorgunluğu
• İş-yaşam dengesi zorlukları %46'dan %8'e düştü
• Ortalama %13.7 azalan çalışma süresi

Brezilya (2024): Güney Amerika'da bu modeli deneyen ilk ülke olarak, Ocak 2024'te başlayan programda 100-80-100™ modeli test ediliyor: %100 maaş, %80 zaman, %100 verimlilik.

Almanya (2024): Almanya pilot programında, organizasyonların yaklaşık %40'ı modeli tüm organizasyonla değil, seçilmiş çalışanlar veya ekiplerle test ediyor.

ABD: Uzun vadeli sonuçlara göre, katılımcı şirketlerin %90'ında çalışanlar programa devam etmek istiyor. Çalışanların %51'i beş günlük düzene dönmek için %21-50 arası daha fazla maaş talep ederken, %13'ü "hiçbir para için" geri dönmeyeceğini belirtiyor.

💡 Kurumunuz için Ücretsiz İş-Yaşam Dengesi Değerlendirmesi: Şirketinizdeki çalışan refahı seviyesini ölçmek ve iyileştirme alanlarını belirlemek için ücretsiz değerlendirmemize katılın. Hemen Başla →

4 Gün Çalışma Haftasının Psikolojik ve İş Etkileri

Çalışan Refahına Etkileri

Dört günlük çalışma haftasının çalışan psikolojisi üzerindeki etkileri, yapılan araştırmalarda net bir şekilde ortaya çıkıyor:

1. Tükenmişlik ve Stres Azalması

Tükenmişlik sendromu, günümüz iş dünyasının en ciddi sorunlarından biri. İngiltere pilot programında görülen %71'lik tükenmişlik azalması ve %39'luk stres düşüşü, dört günlük çalışma haftasının bu alanda oyuncu değiştirici bir potansiyele sahip olduğunu gösteriyor.

Psikolojik açıdan bakıldığında, üç günlük hafta sonu çalışanlara:

• Daha iyi dinlenme ve toparlanma süresi sağlıyor
• Kişisel projeler ve hobiler için zaman yaratıyor
• Aile ve sosyal ilişkileri güçlendirme fırsatı sunuyor
• Kronik stresin birikmesini engelleyen tampon bölge oluşturuyor

2. İş-Yaşam Dengesinin İyileşmesi

İzlanda çalışmasında, iş-yaşam dengesi sorunlarının %46'dan %8'e düşmesi dikkat çekici. Bu değişim:

• Çalışanların işe daha motive gelmesini sağlıyor
• Presenteeism (işte fiziken var olma ama zihinsel olarak yokluk) sorununu azaltıyor
• Çalışanların kişisel sorumluluklarını (çocuk bakımı, yaşlı bakımı, ev işleri) daha iyi yönetmesine olanak tanıyor

3. Zihinsel Sağlık ve Mutluluk

Artan iş tatmini (%62) ve iyileşen genel refah, dört günlük haftanın zihinsel sağlık üzerinde olumlu etkilerini ortaya koyuyor. Çalışanlar:

• Daha az anksiyete ve depresyon belirtisi gösteriyor
• Uyku kalitesi artıyor
• Genel yaşam memnuniyeti yükseliyor

İş Performansına Etkileri

1. Verimlilik Paradoksu

Daha az çalışma saatinin daha fazla verimlilik anlamına gelebileceği fikri birçok yönetici için karşı sezgisel görünse de, araştırmalar bunu doğruluyor. İngiltere pilot programında görülen %64'lük verimlilik artışı ve İzlanda'da çalışma yerlerinin %95'inde artan veya korunan verimlilik, bu paradoksu kanıtlıyor.

Neden daha az saat daha fazla verimlilik yaratıyor?

• Parkinson Yasası: İş, tamamlanması için ayrılan zamana göre genişler. Daha az zaman, daha odaklı çalışma demektir.
• Azalan toplantılar ve gereksiz işler: Şirketler, dört güne sığdırmak için süreçleri optimize ediyor, verimsiz toplantıları kesiyor.
• Derin çalışma zamanı: Çalışanlar, zamanın sınırlı olduğunu bildikleri için daha az dikkat dağınıklığı yaşıyor.
• Daha iyi dinlenmiş beyin: Toparlanma süresi arttığında, bilişsel performans artıyor.

2. Çalışan Bağlılığı ve Sadakati

İngiltere programında işten ayrılmaların %57 azalması, dört günlük haftanın yetenek elde tutma konusunda güçlü bir araç olduğunu gösteriyor. Çalışanların %15'inin "hiçbir para için" beş güne dönmeyeceğini söylemesi, bu avantajın parasal olmayan değerini vurguluyor.

İşveren markası açısından:

• Yetenekleri çekmede rekabet avantajı
• Daha genç, yenilikçi, çeşitli yetenekleri çekme (%63)
• Azalan işe alım ve eğitim maliyetleri

3. Hastalık İzinlerinin Azalması

%65'lik hastalık izni azalması, sadece maliyet tasarrufu değil, aynı zamanda daha sağlıklı bir işgücünü işaret ediyor. Bu:

• İş sürekliliğini artırıyor
• Diğer çalışanlar üzerindeki yük dağılımını iyileştiriyor
• Sağlık harcamalarını azaltıyor

Organizasyonel Etkiler

1. Süreç Optimizasyonu

Dört günlük haftaya geçiş, şirketleri süreçlerini yeniden düşünmeye zorluyor:

• Toplantı kültürünün gözden geçirilmesi
• İletişim kanallarının optimize edilmesi
• Karar alma süreçlerinin hızlandırılması
• Otomasyonun artırılması

2. Maliyet Etkileri

Birçok şirket için dört günlük çalışma haftası maliyet tarafsız veya hatta maliyet tasarrufu sağlıyor:

• Azalan enerji ve ofis maliyetleri (bir gün kapalı ofis)
• Azalan işe alım ve eğitim maliyetleri (%57 daha az çalışan kaybı)
• Azalan hastalık izni maliyetleri
• Artan verimlilikten gelen gelir artışları

İngiltere programında, veri sağlayan şirketlerde gelirin %1.4 arttığı görüldü.

Türkiye'de Yasal Çerçeve ve Uygulama Senaryoları

Mevcut İş Hukuku Çerçevesi

Türkiye'deki iş mevzuatı (İş Kanunu No. 4857) çalışma saatleriyle ilgili net kurallar koyuyor:

Yasal Sınırlar:

• Haftalık maksimum: 45 saat
• Günlük maksimum: 11 saat
• Fazla mesai sınırı: Yılda 270 saat
• Dinlenme hakkı: Çalışma günleri arasında minimum 11 saat, haftada minimum 24 saat kesintisiz dinlenme

Temel Prensipler:

• 45 saatlik haftalık çalışma süresi, çalışma günleri arasında eşit veya yazılı anlaşmayla eşitsiz dağıtılabilir
• Günlük 11 saatlik sınır aşılamaz
• Fazla mesai için çalışanın rızası gereklidir
• Fazla mesai ücreti normal ücretin %150'si olmalıdır

Türkiye'de Dört Günlük Çalışma Haftası: Uygulama Senaryoları

Türk iş mevzuatı çerçevesinde dört günlük çalışma haftası uygulamak için farklı senaryolar mümkün:

Senaryo 1: Haftalık Çalışma Saatinin Azaltılması (36 Saat Modeli)

Bu senaryoda, çalışanlar haftada 4 gün, günde 9 saat çalışarak toplam 36 saat çalışır. Bu:

• Yasal sınırlar içinde kalır (45 saat altında)
• Fazla mesai gerektirmez
• Maaş aynı kalabilir (şirket kararı)
• İzlanda ve İngiltere modellerine benzer

Örnek Uygulama:

• Pazartesi-Perşembe: 09:00-18:00 (1 saat öğle arası ile 9 saat çalışma)
• Cuma-Pazar: Tatil
• Toplam: 36 saat/hafta

Senaryo 2: Yoğunlaştırılmış Çalışma Haftası (40 Saat Modeli)

Çalışanlar haftada 4 gün, günde 10 saat çalışarak toplam 40 saat çalışır:

• Yasal sınırlar içinde (günlük 11 saat altında)
• Haftalık çalışma süresi korunur
• Maaşta değişiklik olmaz
• Bazı çalışanlar için daha yorucu olabilir

Örnek Uygulama:

• Pazartesi-Perşembe: 08:00-19:00 (1 saat öğle arası ile 10 saat çalışma)
• Cuma-Pazar: Tatil
• Toplam: 40 saat/hafta

Senaryo 3: Esnek/Hybrid Model

Farklı departmanlar veya pozisyonlar için farklı uygulamalar:

• Ofis çalışanları: 4 gün x 9 saat (36 saat)
• Üretim/operasyon: Vardiyalı sistem, dönüşümlü 4 günlük haftalar
• Müşteri hizmetleri: Karma model, ekip bazlı rotasyon

Senaryo 4: Pilot Program Yaklaşımı

Tüm şirkete uygulamadan önce, belirli departmanlarla 6 aylık pilot:

• Seçilmiş ekiplerle başlama
• Veri toplama ve ölçümleme
• Süreç optimizasyonu
• Başarılı olursa genişletme

Sektörel Farklılıklar ve Uygulanabilirlik

Yüksek Uygulanabilirlik:

• Teknoloji ve yazılım şirketleri: Esnek çalışma kültürü zaten yaygın
• Kreatif ajanslar: Proje bazlı çalışma, çıktı odaklı değerlendirme
• Danışmanlık firmaları: Müşteri toplantıları organize edilebilir
• Finans ve profesyonel hizmetler: Ofis bazlı çalışma, ölçülebilir çıktılar

Orta Uygulanabilirlik:

• Üretim: Vardiyalı sistem ile mümkün ama daha karmaşık
• Eğitim: Akademik takvim ile uyumlu modeller gerekli
• Sağlık hizmetleri: Kritik olmayan bölümlerde uygulanabilir

Düşük Uygulanabilirlik (Ancak Alternatif Modeller Mümkün):

• Perakende: Müşteri hizmeti saatleri nedeniyle zorlu, ama dönüşümlü modeller mümkün
• Misafirperverlik: 7/24 operasyon gereksinimi, ekip rotasyonları ile çözülebilir
• Acil servisler: Süreklilik gerekliliği, ama iyileştirilmiş vardiya planlaması mümkün

Türkiye'de Uygulama için Adım Adım Rehber

1. Hazırlık ve Araştırma Aşaması (1-2 Ay)

• Mevcut durumu analiz edin: Çalışma saatleri, verimlilik metrikleri, çalışan memnuniyeti
• Yasal danışmanlık alın: İş hukuku uzmanıyla modeli gözden geçirin
• Liderlik onayı alın: Üst yönetimin tam desteği kritik
• Çalışan anketi yapın: Çalışanların ilgi ve endişelerini ölçün

2. Pilot Program Tasarımı (1 Ay)

• Pilot ekibi seçin: 20-50 kişilik temsili bir grup
• KPI'ları belirleyin: Verimlilik, çalışan refahı, müşteri memnuniyeti, finansal metrikler
• Süreyi planlayın: Minimum 6 ay (İngiltere ve İzlanda örneklerinden)
• İletişim planı oluşturun: Tüm paydaşlara net bilgilendirme

3. Süreç Optimizasyonu (1-2 Ay)

• Toplantı kültürünü gözden geçirin: Gereksiz toplantıları kaldırın, diğerlerini kısaltın
• İletişim protokolleri: Async iletişim araçlarını yaygınlaştırın
• İş süreçlerini streamline edin: Bottleneck'leri belirleyin ve çözün
• Teknoloji yatırımı: Gerekli otomasyon ve dijitalleşme araçları

4. Pilot Uygulaması (6 Ay)

• Kademeli başlangıç: İlk ay geçiş dönemi
• Haftalık check-in'ler: Sorunları hızlıca tespit edip çözün
• Aylık metrik raporları: KPI'ları takip edin
• Esneklik: Gerektiğinde modeli ayarlayın

5. Değerlendirme ve Karar (1 Ay)

• Kapsamlı analiz: Tüm verileri değerlendirin
• Çalışan feedback: Detaylı anketler ve odak grup görüşmeleri
• Maliyet-fayda analizi: Finansal etkiyi değerlendirin
• Karar: Devam, genişletme veya sonlandırma

6. Genişletme (Başarılı ise) (3-6 Ay)

• Kademeli rollout: Departman departman genişletme
• Sürekli iyileştirme: Her aşamada öğrenilenleri uygulama
• Kültür değişimi: Dört günlük haftayı kurumsal kültürün parçası yapma

📞 Kurumunuzda 4 Günlük Çalışma Haftası Uygulamak İster misiniz? Uzman ekibimiz, pilot program tasarımından uygulamaya kadar tüm süreçte yanınızda. ücretsiz ön görüşme için bize ulaşın. WhatsApp ile İletişime Geç →

Avantajlar ve Potansiyel Zorluklar

Kanıtlanmış Avantajlar

Çalışanlar İçin:

1. İyileşmiş mental sağlık: %71 azalan tükenmişlik, %39 azalan stres
2. Daha iyi iş-yaşam dengesi: %46'dan %8'e düşen denge sorunları (İzlanda)
3. Artan iş tatmini: %62 artış (İngiltere)
4. Daha fazla kişisel zaman: Aile, hobiler, eğitim, gönüllülük için
5. Daha iyi fiziksel sağlık: Azalan hastalık izinleri (%65)

İşverenler İçin:

1. Korunan verimlilik: %95'e varan oranlarda aynı veya daha iyi (İzlanda)
2. Azalan çalışan kaybı: %57 azalma (İngiltere)
3. Daha düşük işe alım maliyetleri: Elde tutma artınca yeni işe alım azalıyor
4. Güçlü işveren markası: Yetenek çekme konusunda rekabet avantajı
5. Maliyet tasarrufu: Enerji, ofis, hastalık izni maliyetleri
6. Potansiyel gelir artışı: İngiltere'de %1.4 artış görüldü

Toplum İçin:

1. Azalan karbon ayak izi: Bir gün daha az işe gidiş-geliş
2. Artan toplumsal katılım: Gönüllülük, yerel ekonomiye katkı
3. Daha dengeli cinsiyet rolleri: Erkeklerin ev işlerine daha fazla katılımı (İzlanda)
4. Mental sağlık krizinin azaltılması: Daha az tükenmişlik ve stres

Potansiyel Zorluklar ve Çözümler

1. Müşteri Hizmeti Sürekliliği

Zorluk: Müşteriler 5 gün hizmet bekliyor.

Çözümler:

• Ekip rotasyonları: Farklı ekipler farklı günler tatil
• Hybrid model: Kritik pozisyonlar için farklı düzenleme
• Teknoloji desteği: Chatbot, self-servis portallar
• Net iletişim: Müşterilere ulaşılabilirlik saatlerini net bildirin

2. Operasyonel Koordinasyon

Zorluk: Üretim veya vardiyalı işlerde koordinasyon.

Çözümler:

• Vardiya sistemini yeniden tasarlayın
• Daha kısa vardiyalar, daha fazla çakışma
• Planlama yazılımları kullanın
• Her vardiyada deneyimli personel garantisi

3. İş Yükü Baskısı

Zorluk: Daha az günde aynı işi yapmak stresli olabilir.

Çözümler:

• Süreç optimizasyonu öncelikli
• Gereksiz işleri kaldırın
• Toplantıları minimize edin
• Net önceliklendirme ve görev yönetimi
• Makul beklentiler belirleyin

4. Farklı Pozisyonlarda Eşitlik

Zorluk: Her pozisyon dört günlük haftaya uygun olmayabilir.

Çözümler:

• Pozisyon bazlı değerlendirme
• Eşit değerde alternatif avantajlar
• Şeffaf iletişim ve danışma
• Denemeler ve esneklik

5. Kültür Değişim Direnci

Zorluk: "Sürekli çalışma" kültürü değişime direnç gösterebilir.

Çözümler:

• Liderlik örnek olmalı
• Veri odaklı iletişim
• Pilot program ile kanıt gösterin
• Çalışan temsilcileri dahil edin

6. Yasal ve İdari Karmaşıklık

Zorluk: Türkiye'de yeni olduğu için belirsizlikler.

Çözümler:

• İş hukuku uzmanıyla çalışın
• Yazılı anlaşmalar hazırlayın
• İş Kanunu'na tam uyum sağlayın
• Dokümantasyonu eksiksiz tutun

Başarılı Uygulama için En İyi Pratikler

Dünya genelindeki başarılı pilot programlardan çıkarılan dersler:

1. Çalışan Katılımını Sağlayın

• Anketler ve odak gruplar: Uygulama öncesi endişeleri ve önerileri toplayın
• Ortak tasarım: Çalışanları süreç tasarımına dahil edin
• Şeffaf iletişim: Hedefleri, beklentileri ve metrikleri paylaşın
• Feedback döngüleri: Sürekli geri bildirim toplayın ve uyarlayın

2. Süreçleri Optimize Edin

• Toplantı auditi: Hangi toplantılar gerçekten gerekli?
• Toplantı kuralları: Varsayılan 30 dk, ajanda zorunlu, katılımcılar sınırlı
• Async-first iletişim: Slack, e-posta, proje yönetim araçları
• Odaklanma zamanı: Takvimde kesintisiz çalışma blokları
• Karar alma hızı: Bürokratik süreçleri hızlandırın

3. Teknoloji ve Otomasyonu Kullanın

• Proje yönetim araçları: Asana, Monday, Trello gibi
• İletişim platformları: Slack, Microsoft Teams
• Otomasyon: Rutin görevleri otomatikleştirin
• Self-servis sistemler: Müşteriler ve çalışanlar için

4. Metriklere Odaklanın

Ölçülmesi Gereken Ana Metrikler:

• Çalışan refahı: Tükenmişlik, stres, iş tatmini anketleri
• Verimlilik: Tamamlanan projeler, satışlar, üretim çıktısı
• İş kalitesi: Hata oranları, müşteri memnuniyeti
• Çalışan devir hızı: İşten ayrılmalar ve hastalık izinleri
• Finansal: Gelir, maliyet, kârlılık

Veri toplama frekansı:

• Haftalık: Hızlı nabız yoklaması (5 soruluk anket)
• Aylık: Detaylı metrik raporu
• 3 ayda bir: Kapsamlı çalışan anketi
• 6 ayda bir: Tam değerlendirme

5. Liderlik Desteği ve Rol Modelleme

• Üst yönetim katılımı: CEO ve liderler de dört gün çalışmalı
• Manager eğitimi: Çıktı bazlı yönetim, değil zaman bazlı
• Güven kültürü: Mikro-yönetim yerine özerklik
• Sınır koymak: "Her zaman erişilebilir" beklentisini kırın

6. Pilot Program Yaklaşımı

• Küçük başlayın: 20-50 kişilik ekip
• Öğrenim odaklı: Hataları bekleme ve onlardan öğrenme
• Esnek olun: Model çalışmıyorsa ayarlayın
• Sabırlı olun: İlk ay geçiş dönemi zor olabilir
• Kanıt toplayın: Sonuçları genişletmek için kullanın

7. Adil ve Kapsayıcı Olun

• Tüm seviyeleri düşünün: Yönetimden operasyona
• Farklı ihtiyaçları tanıyın: Ebeveynler, bakım verenler, farklı yaşam durumları
• Eşitlik prensibi: Dört güne uygun olmayan rollere eşit değerde alternatifler
• Ayrımcılık yapmayın: Cinsiyete, yaşa, pozisyona göre fark yaratmayın

Sonuç: Türkiye İçin Fırsatlar ve Geleceğin Çalışma Şekli

Dört günlük çalışma haftası, artık sadece ütopik bir hayal değil. İngiltere, İzlanda, Portekiz, Brezilya ve dünya genelinde onlarca ülkede binlerce şirket ve yüz binlerce çalışanla yapılan pilot programlar, bu modelin hem çalışanlar hem de işverenler için kazançlı olabileceğini somut verilerle kanıtladı.

Temel Çıkarımlar:

1. Verimlilik düşmüyor, korunuyor veya artıyor: %95'e varan oranlarda (İzlanda) ve %64 artış (İngiltere) görülüyor.

2. Çalışan refahı dramatik şekilde iyileşiyor: %71 azalan tükenmişlik, %39 azalan stres, %92 iyileşen iş-yaşam dengesi.

3. İş sonuçları pozitif: %57 azalan çalışan kaybı, %65 azalan hastalık izinleri, gelir artışları.

4. Şirketler memnun: Programların %92'si devam ediyor, %18'i kalıcı yapıyor.

5. Çalışanlar geri dönmek istemiyor: %15'i "hiçbir para için" beş güne dönmeyeceğini söylüyor.

Türkiye Perspektifi:

Türkiye'deki mevcut iş yasaları, dört günlük çalışma haftasının farklı senaryolarla uygulanmasına izin veriyor. 36 saatlik hafta (4x9 saat) veya 40 saatlik yoğunlaştırılmış hafta (4x10 saat) modelleri yasal sınırlar içinde kalıyor. Özellikle teknoloji, yaratıcı endüstriler, danışmanlık ve finans sektörlerinde yüksek uygulanabilirlik potansiyeli var.

İleri Giden Yol:

Kurumunuzda dört günlük çalışma haftasını düşünüyorsanız:

• Pilot program yaklaşımıyla başlayın
• Veri toplama ve ölçümlemeye odaklanın
• Süreçlerinizi optimize edin
• Çalışanlarınızı sürece dahil edin
• Yasal danışmanlık alın
• Uzun vadeli düşünün: Kültür değişimi zaman alır

Gelecek, esnek çalışma modelleri, artan özerklik ve çalışan refahına verilen önem doğrultusunda şekilleniyor. Dört günlük çalışma haftası, bu dönüşümün önde gelen örneklerinden biri. Erken benimseyenler, hem yetenekleri çekmede hem de çalışan bağlılığını artırmada rekabet avantajı elde edecek.

Soru şu değil: "Dört günlük hafta mümkün mü?" Dünya genelindeki kanıtlar "evet" diyor. Asıl soru: "Kurumunuz bu dönüşüme hazır mı?"

---

Kaynak ve Referanslar

Bu yazıdaki veriler aşağıdaki araştırma ve raporlardan alınmıştır:

• 4 Day Week Global - UK Pilot Results
• Autonomy Institute - The Results Are In: The UK's Four-Day Week Pilot
• 4 Day Week Global - Portugal 2024 Pilot Program Results
• 4 Day Week Global - Brazil 2024 Pilot Program Results
• 4 Day Week Global - US Long-term 2023 Pilot Results
• World Economic Forum - New Study Shows 4-Day Working Week to be a Success
• Washington Post - Iceland's 4-day Workweek Experiment

Türkiye iş mevzuatı bilgileri:

• Sözer Çizmeci Law - Working Hours and Overtime in Turkey
• Rivermate - Working Hours in Turkey

---

🎯 Kurumunuzda Modern Çalışma Modellerini Hayata Geçirin: Esnek çalışma, dört günlük hafta veya hibrit modeller konusunda uzman desteğine mi ihtiyacınız var? Kurum Psikoloğum olarak, pilot program tasarımından kültür değişimine kadar tüm süreçte yanınızdayız. Ücretsiz 30 dakikalık danışmanlık görüşmesi için hemen iletişime geçin. Randevu Al → |